Układ odpornościowy pełni kluczową rolę w ochronie organizmu przed patogenami chorobotwórczymi. Jego osłabienie zwiększa podatność na infekcje, a w konsekwencji może prowadzić do poważniejszych ich przebiegów. Jednym z istotnych elementów odpowiedzi immunologicznej jest stan zapalny. Jednak gdy zapalenie staje się nadmierne lub niekontrolowane, może dojść do uszkodzenia tkanek gospodarza, prowadząc do poważnych patologii. Kontrola stresu oksydacyjnego jest jednym z ważniejszych sposobów zarządzania stanem zapalnym. Antyoksydanty, które znajdują się w różnych produktach spożywczych, takich jak owoce, warzywa, orzechy czy nasiona, pełnią istotną rolę w utrzymaniu integralności barier immunologicznych. Ponadto wspierają funkcje wielu typów komórek odpornościowych, w tym fagocytów, naturalnych komórek zabójczych (NK), limfocytów T i B. Wielu badaczy podkreśla, że antyoksydanty mogą skutecznie redukować stan zapalny, który, gdy jest przewlekły, może osłabiać układ odpornościowy. Stany zapalne są nierozerwalnie związane z przewlekłym stresem oksydacyjnym, a ich kontrolowanie poprzez odpowiednią dietę, bogatą w antyoksydanty, może pozytywnie wpłynąć na wzmocnienie odpowiedzi immunologicznej organizmu. (Gombart i wsp.,2020).
Jagody i orzechy źródłem antyoksydantów
Jagody to jedno z najbogatszych źródeł antyoksydantów, szczególnie antocyjanów, które są silnymi substancjami przeciwutleniającymi. Antocyjany pomagają neutralizować wolne rodniki, co może wspierać układ odpornościowy w walce z patogenami. Badania pokazują, że spożywanie jagód zwiększa aktywność limfocytów T, które odgrywają kluczową rolę w odpowiedzi immunologicznej. W badaniach przeprowadzonych przez Basu i wspólników wykazano, że regularne spożywanie jagód, ze względu na ich wysoką zawartość antocyjanów, zmniejsza poziom stanów zapalnych, poprawiając zdolność organizmu do odpowiedzi na infekcje i stany zapalne. Dodatkowo, jagody mają korzystny wpływ na mikroflorę jelitową, co także wpływa na efektywność układu odpornościowego. (Basu i wsp., 2016).
Orzechy są doskonałym źródłem witaminy E, która działa jako silny antyoksydant, chroniący komórki przed stresem oksydacyjnym. Witamina E wspomaga również działanie układu odpornościowego, zwiększając liczbę i aktywność limfocytów T oraz wspomagając odpowiedź organizmu na infekcje. Badania opublikowane w Journal of Nutritional Biochemistry (2016) wykazały, że regularne spożywanie orzechów przyczynia się do wzrostu aktywności komórek NK (natural killer), które są odpowiedzialne za zwalczanie komórek nowotworowych i wirusowych (Basu i wsp., 2016).
Polifenole w zielonej herbacie
Zielona herbata zawiera polifenole, w tym katechiny, które mają silne działanie antyoksydacyjne. Katechiny neutralizują wolne rodniki i pomagają w ochronie komórek układu odpornościowego. Spożywanie zielonej herbaty wpływa na zwiększenie aktywności komórek odpornościowych, a także wspomaga ich zdolność do rozpoznawania i eliminowania patogenów. Badania Roh i wspólników wykazały, że regularne picie zielonej herbaty poprawia funkcjonowanie układu odpornościowego, zwiększając aktywność limfocytów T i komórek NK. Zielona herbata może także zmniejszać ryzyko infekcji wirusowych, poprzez wspomaganie produkcji przeciwciał (Roh i wsp., 2017).
Cytrusy, takie jak pomarańcze, grejpfruty, cytryny, mandarynki i limonki, są powszechnie uznawane za jedne z najlepszych źródeł witaminy C, która odgrywa kluczową rolę w utrzymaniu prawidłowego funkcjonowania układu odpornościowego. Ponadto cytrusy zawierają inne związki bioaktywne o właściwościach antyoksydacyjnych, które mogą wspomagać odpowiedź immunologiczną organizmu. U ludzi wykazano, że sok pomarańczowy ogranicza stan zapalny po posiłku wywołany posiłkiem, o wysokiej zawartości tłuszczu i wysokiej zawartości węglowodanów. Doniesiono w przeprowadzonej metaanalizie o skutecznym działaniu codziennego spożywania świeżo wyciskanego soku pomarańczowego na układ immunologiczny w aspekcie zmniejszania stężenia markerów stanu zapalnego, w tym białka C-reaktywnego w organizmie (Pereira-Caro i wsp., 2014).
Kurkumina pomocna w walce z infekcjami
Kurkumina, główny składnik aktywny kurkumy, jest silnym antyoksydantem, który wykazuje działanie przeciwzapalne i immunomodulacyjne. Dzięki zdolności do neutralizowania wolnych rodników i zmniejszania stanu zapalnego, kurkumina wspomaga układ odpornościowy i pomaga w walce z infekcjami. Badania przeprowadzone przez Hewlings i Kalman potwierdzają, że kurkumina ma zdolność do wzmacniania odpowiedzi immunologicznej organizmu, dzięki czemu pomaga w zwalczaniu infekcji oraz zmniejsza ryzyko chorób autoimmunologicznych i zapalnych (Hewlings & Kalman, 2017).
Antyoksydanty, które dostarczamy organizmowi za pomocą diety, mają istotny wpływ na funkcjonowanie układu immunologicznego. Wspomagają one ochronę przed stresem oksydacyjnym, zmniejszają stany zapalne oraz wspierają odpowiedź immunologiczną na infekcje i inne zagrożenia zdrowotne. Włączenie do diety produktów bogatych w antyoksydanty, takich jak owoce, warzywa, orzechy i nasiona, może więc stanowić naturalną i skuteczną metodę wzmacniania odporności. Jak pokazują liczne badania, odpowiednia dieta jest kluczem do utrzymania zdrowego układu odpornościowego.
Bibliografia:
- Gombart, A. F., Pierre, A., & Maggini, S. (2020). A Review of Micronutrients and the Immune System-Working in Harmony to Reduce the Risk of Infection. Nutrients, 12(1), 236. https://doi.org/10.3390/nu12010236
- Roh, E., Kim, J. E., Kwon, J. Y., Park, J. S., Bode, A. M., Dong, Z., & Lee, K. W. (2017). Molecular mechanisms of green tea polyphenols with protective effects against skin photoaging. Critical reviews in food science and nutrition, 57(8), 1631–1637. https://doi.org/10.1080/10408398.2014.1003365
- Hewlings, S. J., & Kalman, D. S. (2017). Curcumin: A Review of Its Effects on Human Health. Foods (Basel, Switzerland), 6(10), 92. https://doi.org/10.3390/foods6100092
- Pereira-Caro, G., Borges, G., van der Hooft, J., Clifford, M. N., Del Rio, D., Lean, M. E., Roberts, S. A., Kellerhals, M. B., & Crozier, A. (2014). Orange juice (poly)phenols are highly bioavailable in humans. The American journal of clinical nutrition, 100(5), 1378–1384. https://doi.org/10.3945/ajcn.114.090282
- Basu, A., Rhone, M., & Rhone, R. (2016). Berries and antioxidant capacity in human health. Journal of Nutritional Biochemistry, 36, 3-9.
